Sau bài viết về Hành trình tiếng Anh của Thỏ Bông, ngoài những câu hỏi về cách đồng hành cùng con, mình rất vui khi có nhiều mẹ inbox hỏi cách học tiếng Anh cho bản thân mình.
Post này là để trả lời cho câu hỏi của các mẹ, cũng là để tự mình tổng kết lại hành trình tiếng Anh của bản thân mình sau 5 năm, tự rũ bỏ 12 năm phổ thông học Tiếng Anh lại phía sau để bắt đầu lại từ đầu, khi đã là 1 bà mẹ đi làm fulltime + có 1 em bé 2 tuổi!
Let’s go….
Khi mới bắt đầu tìm cách đồng hành cùng con học tiếng Anh, mình nhận ra việc tạo ra môi trường rất quan trọng.
Nhưng lại có 1 vấn đề khác nổi lên:
Làm thế nào để tạo môi trường tương tác tiếng Anh cho con trong khi mình không thể nói tiếng Anh? (phát âm sai, sợ sai không dám nói…)
Và mình đã tìm ra. Câu trả lời rất đơn giản:
Không biết thì…HỌC!
Học ư? Không!!! Tôi lớn rồi, tôi có tuổi rồi, tôi bận lắm, tôi không thể nhớ được, tôi không thể học được…
Mình biết đây sẽ là phản ứng của đa số.
Mình biết có thể bạn đã trả lời như thế hàng chục lần rồi!
Nhưng có thể, khi bạn đọc đến đây, khi bạn tìm thấy bài post này, chính bạn cũng đang thấy có gì đó không đúng! Nếu cuộc sống hiện tại đang tốt đẹp, hẳn bạn đã không phải tìm 1 điều gì đó tốt hơn, 1 kết quả tốt hơn.
Nếu bạn muốn 1 kết quả mới, bạn phải làm 1 điều gì đó khác đi!
Câu trả lời cũ đã không mang đến cho bạn cuộc sống bạn mong muốn. Vậy thì hãy tìm cho mình 1 câu trả lời mới!
MINDSET
Cái mình muốn nói ở đây, không hẳn là về bạn không biết cách học hay tiếng Anh quá khó hay bạn đang quá bận rộn…
Vấn đề không nằm ở những lý do bên ngoài.
Vấn đề nằm ở mindset, tư duy của bạn!
Nền giáo dục theo hệ thống trường lớp và bằng cấp đã rất thành công trong việc tôi luyện ra chúng ta – những con người chỉ biết đến 1 thứ duy nhất – điểm số và bằng cấp. Dường như có 1 điều mặc định ngầm rằng việc học sẽ khép lại sau 12 năm trung học và 4 năm đại học. KẾT THÚC. HOÀN TOÀN. Không còn “phải học”, không còn “sách vở” gì nữa. 16 năm học hành là quá đủ, giờ là lúc để chúng ta “vứt sách vở” đi và tận hưởng.
Chính vì vậy, đến bây giờ, khi đã là những người trưởng thành trên dưới 30 tuổi, chúng ta thấy lạ lẫm khi thấy ai đó cầm 1 cuốn sách, chúng ta lập tức từ chối khi mở 1 trang sách bất kỳ. Tôi biết rồi, việc học thế là đủ rồi. Giờ là lúc làm 1 công việc đủ sống và tận hưởng thôi. Việc học đã hoàn toàn khép lại sau cánh cổng trường đại học rồi!
Đó là fixed mindset – tư duy cố định. Chúng ta nghĩ rằng mình không thể học tiếng Anh, rằng mình không có năng khiếu hoặc mình có những hạn chế nhất định mà mình không thể vượt qua để đạt được điều đó. Chính điều này cản trở chúng ta đến việc chúng ta đạt được những thứ chúng ta muốn.
Bên cạnh fixed mindset – có 1 kiểu tư duy khác là growth mindset (Đây cũng là tên 1 cuốn sách). Kiểu tư duy này cho rằng có thể hiện tại bạn không biết 1 điều gì đó, nhưng bạn có thể hoàn toàn học được nó nhờ sự đều đặn, kiên trì bền bỉ mỗi ngày.
Thật ra ở trong chúng ta luôn có sẵn 2 loại tư duy này!
Và mình thật sự mong bạn có thể tắt chế độ fixed mindset và bật chế độ growth mindset của mình lên.
Bạn hoàn toàn có thể học được tiếng Anh (Tại sao không?), chỉ bằng việc mỗi ngày 1 chút.
Mỗi ngày nghe 1 chút, mỗi ngày đọc 1 chút, mỗi ngày học 1 chút!
Chính mình đã làm thế, với những gì mình có thể chia sẻ với các bạn!
Bản thân post này của minh cũng được sinh ra từ việc mỗi ngày nghĩ 1 chút, mỗi ngày viết 1 chút.
Mỗi ngày 1 chút – điều này nghe có vẻ chẳng có mấy giá trị vào thời điểm này. 2 phút, 5 phút hay 10 phút học tiếng Anh ngày hôm nay chẳng thể khiến bạn giỏi hay thông thạo được ngôn ngữ này ngay lập tức!
Nhưng…
Nó sẽ tạo ra khác biệt đáng kể nếu đó là 2 phút, 5 phút hay 10 phút MỖI NGÀY, trong 1 tháng, 2 tháng hay 1 năm, 2 năm!
Đó cũng là cách mình học tiếng Anh từ năm 2017 đến nay.
Mình và rất nhiều bà mẹ khác, đã có thể học được tiếng Anh, chỉ nhờ growth mindset và những hành động nhỏ, mỗi ngày.
Tiếng Anh suy cho cùng cũng chỉ là 1 ngôn ngữ
Nếu bạn coi tiếng Anh là mục tiêu cuối cùng, thành tích, điểm số hay 1 loại bằng cấp nào đó là mục tiêu cuối cùng, thì có bao giờ bạn nghĩ:
Bạn học tiếng Anh để làm gì?
Bạn có bao giờ tự hỏi: Tại sao ở Mỹ, Anh, châu Âu, có rất nhiều người có tiếng Anh nhưng họ vẫn bị thất nghiệp? Vẫn chơi vơi, vẫn mất định hướng, vẫn đau khổ, vẫn thất bại???
Liệu Tiếng Anh có phải là mục đích cuối cùng của cuộc đời bạn?
Với mình, mục đích mình học tiếng Anh rất thiết thực: Để mình có thể dùng nó. Mỗi ngày!
Để mình có thể nói được những đoạn hội thoại đơn giản với con
Để mình có thể đọc cuốn sách yêu thích của mình bằng tiếng Anh
Để mình có thể học những thứ mình yêu thích bằng tiếng Anh.
Dùng mình tiếng Anh như 1 phương tiện để đạt được những thứ mình muốn, chứ không coi nó là mục tiêu, là điểm đến cuối cùng.
Chính xác nó là công cụ, là chiếc rìu để mình chặt cái cây mình muốn.
Nếu mục tiêu của bạn là IELTS hay TOFEL, ok, mình không phản đối. Nó rất tốt!
Nhưng đừng để mục tiêu đó biến tiếng Anh trong bạn trở thành 1 thứ gì đó quá cao siêu, không thể chạm tới, không thể nói, không thể dùng, không thể sử dụng hàng ngày!
Tiếng Anh, suy cho cùng chỉ là 1 ngôn ngữ. Mà mục đích của ngôn ngữ chỉ là để giao tiếp. Vậy nên hãy để nó được “sử dụng”, nó được “sống”, được hiện diện mỗi ngày trong thời gian sống của bạn.
XUẤT PHÁT ĐIỂM CỦA MÌNH?
Từ năm 2017 trở về trước, mình là 1 “minh chứng sống” cho hậu quả của lối học tiếng Anh bị động chỉ có đọc – viết (cơ bản). Mình không thể nghe (dù chỉ là những câu rất đơn giản). Nếu câu đó được viết ra, mình có thể đọc và hiểu, nhưng để nghe và nói theo thì… 90% là trật lất!!!
Lý do thì quá rõ ràng: Vì mình không biết cách phát âm, mình không thể phát âm được từng âm tiếng anh nên việc mình không nghe và không thể nói là hoàn toàn dễ hiểu.
Phát âm sai => Nghe sai => Nói sai.
Đến 80%-90% những từ mình đã được học, mình đều phát âm sai. Sai lè lè luôn ☹
Vào thời điểm đó, mình chưa biết và hiểu đến growth mindset, nhưng có con làm động lực, khiến mình chọn hướng đi lâu dài. Quyết tâm bỏ lại 12 năm học tiếng anh sai lè ra phía sau, để bắt đầu lại từ đầu!
Nếu bạn chưa từng học tiếng Anh trong 12 năm trung học như mình, đó có thể là tin tốt.
Vì sao bạn biết không?
Vì xây 1 ngôi nhà mới trên 1 nền đất trống đơn giản hơn việc phá bỏ ngôi nhà cũ trên nền đất đó đi và xây lại từ đầu
Sự thật là như vậy. Mình phải phá bỏ những thói quen, những cách đọc sai đã in sâu vào mình đi trước khi có thể mở lòng ra với những kiến thức cơ bản nhất.
Nó gian nan. Nhưng đáng giá. Và xứng đáng để được bạn ĐẦU TƯ 1 LẦN DUY NHẤT!
MÌNH ĐÃ HỌC TIẾNG ANH NHƯ THẾ NÀO?
Hành trình của mình bắt đầu bằng việc…
HỌC LẠI PHÁT ÂM
Phát âm là điều đầu tiên cơ bản để mình có thể khắc phục lỗi nghe và nói tiếng Anh. Trong tiếng Anh có 44 âm cấu tạo nên mọi từ. Và hành trình của mình là học lại từng âm một. Mỗi tuần 1 âm.
Mình học lại từng âm 1 trong 44 âm bằng cách như sau:
- Có nhóm bạn cùng học
- Có lộ trình học phù hợp
Việc có nhóm bạn cùng học là vô cùng quan trọng, nó thậm chí còn quan trọng hơn việc bạn học cái gì. Bởi lẽ nếu bạn đã từng nghe câu:
“If you want to go fast, go alone. If you want to go far, go together”
Nếu bạn học 1 mình, bạn sẽ có thể học rất nhanh chóng trong giai đoạn đầu (4-5 tuần). Nhưng việc học 1 mình nhanh chóng dẫn bạn đến sự nhàm chán, khó chịu, và hầu hết 90% là bỏ cuộc khi chưa đi được hết ½ chặng đường.
Nhưng nếu có bạn học cùng, có nhóm học cùng thì lại khác.Ban đầu bạn có thể đi chậm hơn, nhưng việc có bạn nhắc nhở hàng ngày, có nhóm mọi người thúc đẩy nhau qua những ngày mệt mỏi và khó khăn, thì khả năng bạn hoàn thành sẽ tăng lên gấp nhiều lần.
May mắn cho mình là trong quá trình mày mò tìm cách học lại, mình gặp được MLE – moms love English. Nhóm của các bà mẹ yêu tiếng Anh và học tiếng Anh lại từ đầu. Việc ở cùng nhóm đã giúp mình khai phá và hoàn thiện việc học lại 44 âm cơ bản này. Mỗi năm nhóm mở nhận thành viên 1 lần, nên nếu bạn nào quan tâm có thể theo dõi fanpage của mình, khi nhóm mở lớp mới mình sẽ up lên để mọi người cùng đăng ký!
Ở post này, mình sẽ đi sâu vào phần 2 – lộ trình học phù hợp.
Mình học lại phát âm bằng cách học theo lộ trình như sau:
- 63 videos phát âm của cô Hạt cát
- Tài liệu phát âm của Bristish council
- Chuỗi video bổ trợ của cô Rachel
Mình sẽ phân tích kỹ hơn từng phần
Trong lộ trình học của mình và group những bà mẹ cũng yêu tiếng Anh như mình, chúng mình học bằng 63 videos của cô Hạt Cát làm tài liệu chính.
Lý do chọn cô Hạt Cát vì cô là 1 người Việt ở Mỹ, 1 giáo viên chuyên dạy tiếng Anh cho người Việt trưởng thành. Do đó cô biết rõ những điểm mạnh điểm yếu của người Việt và có cách diễn giải từng âm rất gần gũi, phù hợp với người Việt Nam.
Ví dụ như âm short i và long i, mình xem rất nhiều video không hiểu cách phân biệt (ship or sheep), nhưng khi nghe cô Hạt cát nói, mình vỡ ra được ngay. Cô nói là short i là nghiêng về iê, còn long i thì như chữ i ngắn của người Việt mình.
Còn rất nhiều ví dụ cụ thể khác, cách dạy của cô đúng là phiên bản dạy cho người Việt học tiếng Anh hay nhất mà mình từng biết đến. Biết ơn cô và chị Phương Thơm đã biên tập video để có chuỗi 63 videos cho chúng mình học free.
Lời khuyên mình đưa ra là bạn nên xem qua 63 videos này 1 lượt, sau đó xem lại làn 2 để note và hiểu kỹ hơn.
Đây là tài liệu chính, bạn chỉ cần học nguyên 63 chuỗi videos này cũng đã rất ok rồi.
Tuy nhiên bên cạnh đó, có 2 tài liệu bổ sung rất hữu ích khác.
1 là về tài liệu phát âm của Pronunciation Workshop:
Tài liệu rất hay và rõ ràng. Mình thấy cách phát âm R và TH rất dễ hiểu và đó cũng là những âm quan trọng mình học được ở tài liệu này.
2- Chuỗi video bổ trợ của cô Rachel.
Cô Rachel nói tiếng Anh rất chậm, dễ nghe, quan trọng hơn là chuỗi video dạy phát âm của cô quay cả khẩu hình miệng rất rõ ràng để mình hình dung và luyện tập theo.
SÁCH: Mình cùng cả nhóm học phát âm theo 3 tài liệu trên, và đọc từng âm theo bộ sách phonic được chia sẻ free của Progess Phonic: https://www.progressivephonics.com/phonics-books/beginner-phonics-books
Nói thật với các bạn, những tuần đầu tiên đọc, mình bị đau và mỏi miệng kinh khủng do cơ hàm phải thay đổi cách phát âm ?))) Và nói thật là nghe lại những bài đọc đầu tiên của mình…. Trời ơi nó rất là kinh khủng và nặng nề =)))) Nếu bạn hứng thú có thể nghe thử bản ghi âm đầu tiên của mình về short a ở đây =)))) https://bom.to/Qh2i1kvBhEQJoc
Với bộ tài liệu này, mình tin sau khi hoàn thành, bất cứ ai cũng tự tin nắm vững cách phát âm. Việc đầu tư 1 lần duy nhất này thật sự vô cùng đáng giá bởi nó xây dựng nền móng vững vàng cho việc học tiếng Anh của bạn sau này.
Sau khi học các âm, biết được các phát âm theo bảng ký hiệu phiên âm quốc tế IPA, bạn hoàn toàn có thể tra và đọc bất cứ từ nào.
HỌC PHÁT ÂM XONG THÌ HỌC GÌ?
Cái này tùy thuộc vào sở thích và nhu cầu của mỗi người. 1 số cách bản thân mình đang áp dụng sau đây có thể trở thành gợi ý với bạn!
IMITATION (HỌC NHẠI)
Sau khi học 44 âm, mình chuyển sang học những video clip ngắn. Mình chọn video mình muốn và chuyển sang định dạng mp3, sau đó cop vào loa để nghe hàng ngày. Mỗi đoạn video chỉ từ 1-3 phút, nhưng để nhại được như người ta thật không dễ dàng. Đến bây giờ mình vẫn học nói theo cách này. Việc này không cần quá nhiều nỗ lực. Mình chọn những thứ thật sự khiến mình thích thú và chỉ lấy ra 2-3 phút. Việc nghe 2-3 phút 1 ngày không mất quá nhiều năng lượng, tức là nó quá dễ đến mức không thể từ chối. Đó là lý do mình có thể duy trì nó (đôi khi cũng bỏ lỡ nhịp nhưng vẫn quay lại được khi mình muốn ^^)
Bạn có thể tham khảo 1 số video mình nhại ở playlist của mình ^^
HỌC DỊCH (CHÉP CHÍNH TẢ)
Thời điểm hiện tại, ngoài việc học nhại nghe, mình cũng đọc 1 số cuốn sách yêu thích và có 1 cách học tiếng Anh thú vị. Ban đầu mình đọc sách tiếng Việt, rồi tự dịch sang tiếng Anh (chỉ 1 -2 trang). Sau đó mình nghe audio book của cuốn sách đó bản tiếng Anh trên youtube rồi nghe được gì thì sửa vào bài dịch của mình. Và bước cuối cùng là mình xem cuốn sách đó bản tiếng Anh và so sánh lại.
Trời ơi, sai tùm lum đỏ chi chít cả luôn. Nhưng ngẫm lại thấy vui và thú vị!
Như cuốn sách mình chọn gần đây là Steal like an artist (tên tiếng Việt là : Nghệ thuật “đánh cắp” ý tưởng – 1 cuốn sách rất hay – highly recommend mọi người nha). Cuốn sách này trình độ tiếng Anh chỉ trung bình, nhiều từ mình không biết lắm nhưng kệ, cứ dịch theo cách của mình trước rồi sửa mới nhớ được lâu, hi.
Đó là toàn bộ quá trình học tiếng Anh của mình. Hiện tại mình cũng đang học mỗi ngày. Qua việc học nhại, qua việc chép, qua việc học những thứ mình muốn bằng tiếng Anh… Ban đầu khi chưa thành thói quen thì nó cũng khá khó chịu. Nhưng khi đã trở thành thới quen rồi thì nó có thể là 1 người bạn rất tốt dành cho bạn đó!
Nói tóm lại, kết quả lớn nhất mà mình thấy mình đạt được không phải là mình trở nên suôn sẻ, nuột nà, mượt mà trong tiếng Anh. Mình vẫn nói sai, nói ấp úng, vẫn ậm ừ, nhiều từ quên vẫn thiếu âm gió…
Nhưng kết quả lớn nhất mà mình đạt được là MÌNH DÁM NÓI. Mình vẫn sai nhưng mình không sợ sai, vì mình biết đó là 1 phần của quá trình nói đúng.
Để có thể dám nói và tự tin nói là 1 bước ngoặt rất lớn, vì tâm lý mình trước đây luôn muốn nói ra là phải đúng, nói ra là phải chuẩn, chính vì thế mình coi tiếng Anh là 1 cái gì đó cao và xa vời vời, thấy những người nói giỏi tiếng Anh như là những người không thuộc về hành tinh này ?))) Giờ thì mình đã coi nó như 1 ngôn ngữ bình thường, 1 công cụ để mình học những gì mình yêu thích.
Quá trình này cũng minh chứng cho mình về growth mindset. Chỉ cần loại bỏ chính rào cản trong tâm trí mình thì mọi thứ sẽ đều rộng mở. Mình có thể không biết nhưng mình sẽ tìm cách để biết nó nếu mình muốn!
Mình và rất nhiều bà mẹ có con nhỏ bận rộn đã làm được, mình tin bạn cũng sẽ làm được! Chỉ cần bạn nỗ lực, bắt đầu nhỏ, làm những việc dễ dàng nhưng bền bỉ. Nếu có thể, mình rất khuyến khích các bạn đọc cuốn Atomic habits để biết cách thiết lập cho mình những thói quen tốt – 1 cuốn sách sẽ giúp bạn rút ngắn rất nhiều trên hành trình sở hữu những thói quen tuyệt vời.
Còn nếu bạn không có thời gian để đọc, hãy xem bản tóm tắt sách trên kênh Youtube của mình nhé! 1 cuốn sách cực kỳ cực kỳ hay!!!
Hành trình của mình, dù ngô nghê và còn nhiều lỗ hổng, chẳng cao siêu nhưng cũng đủ thử thách chính mình, hy vọng có thể truyền cảm hứng và giúp được 1 ai đó muốn học tiếng Anh để đồng hành cùng con như mình!
Bật mí cho các bạn là ban đầu mình chỉ muốn học tiếng Anh để đồng hành cùng con!
Nhưng sau này mình mới biết, mình học tiếng Anh để cho mình trước tiên đó. Vì sao thì bạn cứ thử học rồi sẽ thấy. Hi, nhưng biết ơn con vì đã giúp mình có 1 khởi đầu cho hành trình phát triển bản thân sau này!
Mình tin bạn cũng sẽ làm được ngay từ hôm nay!
A year from now you will wish you had started today!
Enjoy it!
Be yourself, always!
Hằng SN
Nếu bạn yêu thích những bài viết của mình, hãy đăng ký email để được nhận thông báo về những bài viết mới nhất của mình nhé. Mình sẽ post bài đều đặn vào thứ Tư hàng tuần. Cảm ơn các bạn và hẹn gặp lại các bạn vào thứ Tư tuần sau!
Thanks for your sharing. It is extremely helpful. I hope you will have more and more sharing.
Thank you for your comment. You made my day! <3
Thanks for you! Rất chi tiết, rõ ràng. Cám ơn em nhiều
Cảm ơn c đã đón nhận <3
Bài chia sẻ thật sự rất tuyệt vời, rất chi tiết, rất hữu ích và truyền động lực cho chị rất nhiều. Rất mong chờ những chia sẻ tiếp theo của em Hằng nhé!Love you
Cảm ơn chị Thủy đã đón nhận ạ! Hi <3
Cảm ơn chia sẻ rất hữu ích của em! Chị sẽ còn xem lại nhiều lần nữa <3. Với chị em là một cô gái xinh đẹp, thông minh và rất giỏi giang ;*
Em cảm ơn c, chúc chị tìm thấy niềm vui trên hành trình của mình <3