Chào các bạn, mình là Hằng Sketchnote. Hôm nay, mình xin giới thiệu đến các bạn cuốn sách “4 thỏa ước” của Don Miguel Ruiz. Đây là một cuốn sách mỏng nhưng lại chứa đựng nội dung rất sâu sắc, đem đến những chỉ dẫn thiết thực để mỗi người đạt đến tự do cá nhân!
Có 4 thỏa ước rất mạnh mẽ giúp chúng ta phá vỡ những thỏa ước nảy sinh từ nỗi sợ hãi và làm hao mòn sinh lực của chúng ta. 4 thỏa ước đó là gì? Hãy cùng mình khám phá nhé.
(Các bạn có thể xem video tóm tắt bằng Sketchnote của mình tại đây)
Thỏa ước đầu tiên là thỏa ước quan trọng nhất và cũng khó giữ nhất. Đó là:
KHÔNG PHẠM TỘI VỚI LỜI CỦA BẠN.
Không phạm tội với lời của mình là không sử dụng lời nói để chống lại chính mình.
Vì sao vậy? Vì lời không chỉ là 1 âm thanh hoặc một ký hiệu bạn viết ra, nó là cây đũa thần là công cụ mạnh mẽ nhất bạn có trong tư cách một con người. Lời mạnh mẽ đến độ 1 lời có thể thay đổi cả 1 cuộc đời hoặc phá hủy cuộc đời của hàng triệu người. Mỗi con người đều là 1 thầy phù thủy và chúng ta có thể niệm chú lên người khác hoặc có thể giải cứu người khác bằng lời của mình. Lời của bạn là phép thần, và việc lạm dụng lời là 1 thứ ma thuật.
Điều đáng buồn là hầu hết chúng ta sử dụng ma thuật trong mọi lúc mà không nhận ra chúng ta đang dùng lời để lan truyền nọc độc cảm xúc của chính mình.
Trong giao tiếp hàng ngày với người khác, thứ ma thuật tồi tệ nhất chính là đưa chuyện. Chúng ta học cách ngồi lê đôi mách, bình phẩm, bàn tán về ngưới khác, thậm chí là những người chúng ta không biết tới.
Không chỉ trong cách giao tiếp với người khác, chúng ta còn sử dụng ma thuật trong cách sử dụng lời với chính mình. Chúng ta không ngừng nói với bản thân,: “Mình béo quá, mình xấu quá, mình chẳng hiểu gì hết, mình không tốt, mình sẽ chẳng bao giờ hoàn hảo được”. Bạn có nhận thấy phần lớn là những lời tự chống lại chính mình?
Nếu chúng ta chấp nhận thỏa ước đầu tiên và không có tội với lời của mình, mọi nọc độc cảm xúc cuối cùng sẽ bị quét sạch khỏi tâm trí chúng ta, khỏi sự giao tiếp của chúng ta trong các mối quan hệ cá nhân.
Không phạm tội với lời của bạn cũng dành cho bạn sự miễn dịch với bất cứ ai muốn giáng bùa chú xấu xuống bạn. Tâm trí bạn khi ấy sẽ chỉ đón nhận những lời đến từ tình yêu.
Chỉ mỗi thỏa ước này thôi cũng có thể thay đổi cả cuộc đời bạn.
Hãy sử dụng lời đúng cách. Hãy nói bằng sự chân thành.Chỉ nói những gì bạn định nói. Đừng dùng lời để chống lại chính mình hay đồn thổi về người khác. Dùng sức mạnh ngôn từ của bạn dưới sự dẫn dắt của sự thật và tình yêu.
Thỏa ước thứ 2 là: KHÔNG VƠ MỌI CHUYỆN VÀO MÌNH
Bất cứ điều gì xảy ra quanh bạn, đừng vơ nó vào mình.
Trở lại với ví dụ trước, nếu tôi gặp bạn trên phố và bảo bạn khờ quá thì đó ko phải là nói về bạn đâu, đó nói về tôi đấy. Nếu bạn vơ lấy câu ấy vào mình là bạn đồng ý với những gì được nói ra. Ngay lúc bạn đồng ý, nọc độc được truyền sang bạn và bạn sập bẫy “Tầm quan trọng cá nhân”. Tầm quan trọng cá nhân là việc Chúng ta giả định mọi thứ đều nói về tôi, chúng ta học xem mọi sự đều liên quan đến mình, chúng ta nghĩ rằng mình có trách nhiệm về mọi thứ. Tôi tôi tôi và của tôi.
Sự thật là không có gì người khác làm vì bạn cả, họ chỉ làm vì họ thôi. Những gì họ nói, họ làm và những ý kiến họ đưa ra đều tương ứng với những thỏa ước mà họ có trong đầu. Nếu bạn vơ hết mọi sự vào mình, họ có thể dễ dàng tóm lấy bạn bằng 1 ý kiến cỏn con, nuôi bạn bằng thứ nọc độc mà họ muốn, và bạn nhận nó về mình nên bạn nuốt vào, bạn xơi tất cả cảm xúc rác rưởi của họ.
Khi bạn xem mọi thứ đều liên quan đến mình, rồi bạn cảm thấy bị xúc phạm thì phản ứng của bạn là bảo vệ niềm tin của mình và gây xung đột. Bạn có nhu cầu ddúng và chứng tỏ mọi người khác sai.
Bạn nghĩ gì về tôi, điều đó ko quan trọng với tôi và tôi ko vơ lấy điều bạn nghĩ về mình. Bạn có thể khen tôi là thiên thần hay nói tôi là đồ kinh tởm, đằng nào cũng ko ảnh hưởng đến tôi vì tôi biết mình là gì, và tôi ko nhận những điều bạn nói về mình. Bất kể bạn nghĩ gì, cảm thấy gì, đó là vấn đề của bạn chứ ko phải của tôi. Đó là cách bạn nhìn thế giới. Những người khác sẽ có ý kiến của riêng họ tùy theo hệ thống niềm tin của họ, và vì thế chẳng điều gì họ nghĩ về tôi là sự thực về tôi cả mà là sự thực về họ. Nếu họ tức giận với tôi, tôi biết họ đang tức giận với chính họ. Tôi là lời bào chữa cho việc họ tức giận. Họ tức giận vì họ sợ hãi, họ thông đồng với nỗi sợ hãi.
Thậm chí những ý kiến của bạn về chính bạn cũng ko nhất thiết đúng. Chúng ta có quyền lựa chọn tin hay ko vào những tiếng nói trong tâm trí mình
Khi chúng ta thật sự nhìn thấy những người khác như họ vốn vậy, mà không vơ nhận về mình thì chúng ta không bao giờ bị tổn thương bởi điều người ta nói hay làm nữa.
Khi bạn tạo được thói quen không vơ mọi chuyện vào mình, bạn sẽ không cần đặt lòng tin của bạn vào những gì người khác nói hay làm. Bạn chỉ cần tin vào chính bạn khi thực hiện những chọn lựa. Bạn không bao giờ chịu trách nhiệm về những hành động của người khác. Bạn chỉ chịu trách nhiệm về mình. Khi bạn thật sự hiểu và từ chối vơ mọi chuyện vào mình thì bạn khó có thể bị tổn thương bởi những nhận xét bâng quơ hay những hành động bất cẩn của người khác.
Nếu giữ được thỏa ước này, bạn có thể đi khắp thế giới với trái tim rộng mở và không ai có thể làm tổn thương bạn. Bạn luôn có thể chọn đi theo trái tim của mình.
Thỏa ước thứ 3 là không giả định
Chúng ta có xu hướng giả định về mọi thứ. Giả định rắc rối ở chỗ chúng ta tin đó là sự thật.
Chúng ta giả định về những gì người khác đang làm hoặc đang nghĩ, chúng ta vơ vào mình, thế rồi chúng ta oán trách họ và phản ứng bằng phát tán những cảm xúc độc hại của mình thông qua lời lẽ. Chúng ta sợ đặt câu hỏi để làm sáng tỏ mọi việc nên chúng ta giả định và tin rằng mình đúng trong những phỏng đoán ấy. CHúng ta chỉ thấy điều mình muốn thấy và nghe điều mình muốn nghe, chúng ta ko nhận thức sự việc như chúng vốn thế.
Trong bất cứ một mối quan hệ nào, chúng ta giả định rằng người khác biết chúng ta nghĩ gì và chúng ta không cần phải nói ra điều mình muốn. Họ sẽ làm điều chúng ta muốn vì họ biết rõ chúng ta quá rồi. Nếu họ ko làm điều chúng ta cho rằng họ sẽ làm thì chúng ta cảm thấy tổn thương và sẽ nghĩ: “Sao anh lại làm như thế? Anh biết mà”.
Chúng ta giả định rằng mọi người nhìn cuộc sống như chúng ta, chúng ta giả định rằng người khác suy nghĩ theo cách chúng ta nghĩ, cảm nhận theo kiểu chúng ta cảm, phán đoán theo kiểu chúng ta phán đoán. Đây là giả định lớn nhất mà nhân loại đặt ra.
Ngoài ra, chúng ta cũng giả định về chính mình và điều này gây nên những mâu thuẫn bên trong. “Tôi nghĩ rằng tôi có thể làm việc này”, chẳng hạn bạn giả định như vậy ròi khám phá ra mình không thể làm được. Bạn đã đánh giá mình quá cao hoặc quá thấp vì bạn ko dành thời gian để đặt cho chính mình những câu hỏi và trả lời chúng.
Cách để giữ mình tránh không giả định là đặt câu hỏi. Nếu bạn ko hiểu, hãy hỏi, hãy can đảm đặt câu hỏi cho đến khi bạn hiểu rõ hết mức có thế. Một khi bạn nghe được câu trả lời, bạn sẽ ko phải giả định nữa, vì bạn sẽ biết được sự thật. Hãy giao tiếp một cách rành mạch, sáng tỏ và thoát khỏi những cảm xúc độc hại.
Nế bạn thực hiện được điều này, mọi mối quan hệ của bạn sẽ thhay đổi, mọi sự đã trở nên rất sáng tỏ, bạn cũng sẽ ko phạm tội với lời của mình. Mọi vấn đề của loài người sẽ được giải quyết nếu chúng ta biết giao tiếp đàng hoàng và lành mạnh.
Thỏa ước thứ 4 là về hành động của 3 thỏa ước đầu tiên: Luôn làm hết khả năng của mình.
Trong bất cứ hoàn cảnh nào, hãy luôn làm hết khả năng của mình, ko hơn ko kém. Nhưng nhớ là hết khả năng của mình ko có nghĩa là lúc nào cũng phải y hệt nhau. Khả năng cao nhất của bạn khác nhau khi bạn mạnh khỏe hay đau yếu, tỉnh táo hay say mềm. Bất kể chất lượng ntn, hãy cứ làm hết khả năng của mình – không gì khác ngoài làm hết khả năng của mình. Nế bạn cố gắng làm quá khả năng của mình, bạn hủy hoại cơ thể và chống lại chính mình, bạn sẽ mất nhiều thời gian hơn để đạt được mục đích của mình. Nhưng nếu bạn làm không hết sức mình, bạn sẽ khiến mình thất vọng, tự phán xét, mặc cảm và nuối tiếc.
Chỉ cần làm hết khả năng của mình – ở bất kỳ hoàn cảnh nào của cuộc đời bạn thì bạn sẽ ko việc gì phải phán xét mình cả. Nếu bạn ko phán xét mình, bạn sẽ ko có lý do j để đau khổ, để mặc cảm, oán trách và tự trừng phạt bản thân mình nữa.
Làm hết khả năng của mình, bạn sẽ sống cuộc sống của bạn 1 cách mãnh liệt, bạn hành động bởi vì bạn yêu điều đó, chứ ko phải vì bạn đang mong chờ 1 phần thưởng. Các phần thưởng rồi sẽ đến nhưng bạn ko bị ràng buộc vào phần thưởng. KHi bạn làm hết khả năng của mình chì vì niềm vui được làm việc ấy, bạn đang hành động vì thích thú được hành động. Hành động là sống, sống 1 cách trọn vẹn trong khoảnh khắc hiện tại.
Ba thỏa ước đầu tiên sẽ chỉ có tác dụng nếu bạn làm hết khả năng của mình. ĐỪng kỳ vọng bạn luôn có thể vô tội vs lời của bạn, ko bao giờ vơ điều gì đó vào mình hay ko bao giờ đưa ra 1 giả định nào nữa, nhưng bạn có thể làm hết khả năng của mình. Bằng việc làm hết khả năng của mình, các thói quen đó sẽ nhẹ dần và bớt tái diễn theo thời gian. Bạn ko cần xét đoán bản thân nếu ko thể giữ trọn những thỏa ước ấy, bạn thấy thoải mái về mình vì bạn đã làm hết khả năng của mình. Hành động chính là điều làm nên sự khác biệt.
Khi bạn tôn trọng 4 thỏa ước này, nếu bạn vô tội với lời của bạn, ko vơ mọi sự vào mình, nếu bạn ko giải định, nếu bạn luôn làm hết khả năng của mình, khi ấy bạn sẽ có 1 đời sống tươi đẹp, bạn sẽ kiểm soát cuộc sống của bạn 100%.
Nếu bạn phá vỡ 1 thỏa ước, hãy bắt đầu lại vào ngày mai, và một lần nữa, ngày tiếp sau. Thoạt đầu sẽ rất khó nhưng mỗi ngày nó sẽ trở nên dễ dàng hơn. Đừng lo lắng về tương lai!
Chú ý đến ngày hôm nay và hãy ở lại trong khoảnh khắc hiện tại!
Chỉ cần sống mỗi ngày 1 lần thôi!
Hãy luôn làm hết khả năng của mình để tuân giữ các thỏa ước ấy và đến 1 ngày bạn sẽ khám phá rằng mình đang kiểm soát cuộc đời với 4 thỏa ước này!
Trên đây là bản tóm tắc sách bằng sketchnote của mình với cuốn sách “Bốn thỏa ước”! Hi vọng rằng chúng ta có thế thực hành mỗi ngày để giữ 4 thỏa ước này cho chính mình, vì một cuộc sống thật sự tự do và hạnh phúc của mỗi chúng ta!
Be yourself, always!
Hằng SN (Sketchnote)